รายการที่อัพเดต
วารีบำบัด สรรพคุณของความร้อน-ความเย็น ในเชิงวารีบำบัด
คุณหมอคอหมุน
หากท่านสนใจการบำบัดและรักษาโรคด้วยวารีบำบัด โปรดสละเวลาอ่านและทำความเข้าใจสักหน่อย จะได้ประโยชน์มาก
ปฏิกิริยาการตอบสนองต่อความร้อนเย็นที่มากระทบร่างกายนั้น จะส่งผล 2 ระยะ คือ
- ผลเบื้องต้น คือ ผลที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายสัมผัสกับความร้อน-เย็น
- ผลสืบเนื่อง คือ ผลที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายเลิกสัมผัสกับความร้อน-เย็น
ความเย็น
ผลเบื้องต้นของความเย็นร่างกายเกิดปฏิกิริยาเพื่อพยายามเก็บความร้อนไว้ในร่างกายไม่ให้สูญเสียไป โดยเส้นเลือดผิวหนังระดับตื้นตีบตัว แต่เส้นเลือดผิวหนังระดับลึกขยายตัว หลังจากการตีบตัวอยู่พักหนึ่ง , รูขุมขนหดตัว , ผิวหนังซีด , ผิวหนังดูหยาบกร้าน , รู้สึกหนาว , รู้สึกเจ็บ , ผิวหนังเย็น , หายใจช้า หายใจลึก และ สม่ำเสมอ , หยุดการขับเหงื่อ
และพยายามสร้างความร้อน โดยกล้ามเนื้อสั่นกระตุก , ขนลุก , ชีพจรเต้นเร็ว , อวัยวะภายใน หัวใจ ปอด ทำงานเพิ่มขึ้น , ต่อมฮอร์โมนต่างๆ ทำงานเพิ่มขึ้น
ผลสืบเนื่องของความเย็น
เส้นเลือดผิวหนังระดับตื้นขยายตัว เส้นเลือดผิวหนังระดับลึกตีบตัว , ผิวหนังแดง , หยุดขนลุก , ผิวเรียบ , รู้สึกอุ่น , สบายและผ่อนคลาย , ชีพจรเต้นช้า , หายใจเร็วและหอบ, ผิวหนังอุ่น , เหงื่อออก
ความร้อน
ผลเบื้องต้นของความร้อนเมื่อร่างกายถูกความร้อน จะพยายาม ระบายความร้อนออก และลดความร้อน โดยเส้นเลือดระดับตื้นขยายตัว , ผิวแดง , ชีพจรเต้นช้าในตอนแรกแต่จะเร็วขึ้นทีหลัง , เหงื่อออก , ประสาทตื่นตัว , กล้ามเนื้อกระฉับกระเฉง , หัวใจ ปอด ตับ กล้ามเนื้อ และต่อมฮอร์โมนทำงานน้อยลง
ผลสืบเนื่องของความร้อน
เส้นเลือดที่ขยายตัว จะขยายต่อไปจนเกิดอาการคั่งเลือดตามผิวหนัง , ผิวซีด , ชีพจรเต้นเร็ว , เหงื่อไม่ออก , เกิดกระวนกระวาย , ประสาทอ่อนล้า , ง่วงนอน , ซึมเศร้า , กล้ามเนื้อปวกเปียก , อ่อนล้า และเซื่องซึม
จะเห็นได้ว่า ทั้งความร้อนและความเย็น ผลเบื้องต้นจะเป็นไปในทิศทางกระตุ้นเร้าเหมือนกัน แต่พอเป็นผลสืบเนื่องจากต่างกันคนละขั้ว โดยผลสืบเนื่องของความเย็น จะทำให้แจ่มใส เสริมสร้างร่างกาย และกระปรี่กระเปร่า ส่วนผลสืบเนื่องของความร้อนจะทำให้เซื่องซึม อ่อนล้า สงบ
การนำไปปรับใช้
หากต้องการเน้นผลเบื้องต้นให้ยืดระยะเวลาในการรับความร้อนเย็นให้นาน ปกติใช้วิธีสลับร้อนเย็น การสลับร้อนเย็น จะช่วยยืดระยะที่ส่งผลเบื้องต้นให้ยาวขึ้นได้ ช่วยหลีกเลี่ยงร่างกายปรับตัวชินกับอุณหภูมิ โดยหากต้องการให้ได้ผลเบื้องต้นของความร้อน ให้สลับสั้นๆ เริ่มด้วยความร้อน 15 วินาที สลับกับความเย็น 15 วินาที ซ้ำประมาณ 10 รอบ แต่หากต้องการให้ได้ผลเบื้องต้นของความเย็น ให้ใช้เวลามากกว่า ให้เริ่มด้วยความเย็น 2 นาที สลับกับความร้อน 1 นาที ซ้ำประมาณ 5 รอบ
หากต้องการเน้นผลสืบเนื่อง
หากต้องการให้ได้รับผลสืบเนื่องแบบใด ให้จบด้วยอุณหภูมินั้น เช่น หากใช้วิธีสลับร้อนเย็น แล้วต้องการให้ได้ผลสืบเนื่องจากความร้อน ให้จบด้วยความร้อน แต่ถ้าต้องการให้ได้ผลสืบเนื่องจากความเย็น ให้จบด้วยความเย็น
พื้นที่ในการกระตุ้นด้วยความร้อน-เย็น
พื้นที่หรือความกว้างของบริเวณที่จะกระตุ้นด้วยความร้อน-เย็น ก็ให้ผลลัพท์ที่แตกต่างกันด้วยเช่นกันการใช้ความร้อน-เย็นกระตุ้นบริเวณกว้าง หรือทั่วร่างกาย
เช่น การอาบน้ำ , แช่น้ำทั้งตัว , อบซาวน่า ให้ผลในแง่ เสริมสุขภาพ ส่งผลแบบองค์รวม กระตุ้นระบบต่างๆทั่วร่างกาย เซลล์ประสาท และ เส้นประสาททุกเส้นได้รับการกระตุ้น พร้อมๆกับฮอร์โมนหลายชนิดจะหลั่งออกมา ทำให้เกิดผลแบบโดยรวมเช่น ลดไข้ , ทำให้ร่างกายกระฉับกระเฉง , สมองปลอดโปร่ง หรือ ง่วง , เศร้าซึม ก็แล้วแต่ว่าจะกระตุ้นด้วยความร้อนหรือเย็น , ใช้ได้ผลกับคนไข้ที่อ่อนเพลีย หมดแรง คนไข้เป็นลมชัก ช๊อก คนจมน้ำ คนที่หายใจไม่ออก แต่ไม่นิยมใช้รักษาคนไข้ที่เป็นโรคหัวใจ ผู้สูงอายุและเด็ก
การใช้ความร้อน-เย็นกระตุ้นเฉพาะบริเวณ
เช่น การประคบ , บ่ม , แช่น้ำเฉพาะส่วน , ห่อผ้า เป็นวิธีที่มักใช้บ่อยในกระบวนการรักษาด้วยวารีบำบัด มีผลต่ออวัยวะที่ได้รับการกระตุ้น แล้วแต่วิธีการที่ใช้ เช่น การสูดไอน้ำ ช่วยลดอาการบวมของเยื่อเมือกและขับเสมหะ , ห่อคอด้วยน้ำเย็นจัดช่วยแก้อาการเจ็บคอ, แช่เท้าในน้ำอุ่นช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ , แช่เท้าในน้ำอุ่นพร้อมกับประคบน้ำแข็งที่ต้นคอช่วยลดอาการปวดหัว , การใช้น้ำเย็นๆจัดประคบบริเวณหน้าอกและหลังเป็นเวลาสั้นๆ ช่วยกระตุ้นการทำงานของหัวใจให้กลับคืนมาในภาวะที่หัวใจล้มเหลวกระทันหัน , การใช้ความเย็นจัดๆประคบส่วนต่าง เช่น มือ แก้ม ลำตัว กระตุ้นให้คนไข้ที่กำลังสลบฟื้นสติได้ , การประคบด้วยความเย็นจัดๆบริเวณเต้านม สามารถกระตุ้นให้มดลูกบีบตัวช่วยเร่งการคลอดบุตรในกรณีที่คลอดช้าเพราะมดลูกไม่ทำงาน เป็นต้น
คุณหมอคอหมุน
การประยุกต์ใช้ประโยชน์จากความร้อน-เย็นเชิงวารีบำบัด เพื่อรักษาอาการแต่ละอย่าง เราจะนำเสนอแยกย่อยต่อไปในรายการวารีบำบัดของโลกหุ่น ขอให้เพื่อนๆคอยติดตามต่อไปด้วยนะครับ
เนื้อหาทั้งหมดในโลกหุ่น สร้างสรรค์ หรือ เรียบเรียงโดยโลกหุ่น เปิดให้ทุกท่าน ได้รับชม เพื่อความรู้ และความบันเทิง เป็นวิทยาทาน หากท่านชื่นชอบ โปรดช่วยกัน แชร์ บอกต่อ หรือลิงค์มา แต่กรุณาอย่าคัดลอกเนื้อหา ส่วนหนึ่งส่วนใดไปใช้ก่อนรับอนุญาต