คุณรู้หรือไม่ ทำไมตากฝนแล้วมักเป็นหวัด
โรคหวัด
คือโพรงจมูกอักเสบจากการติดเชื้อ ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากไวรัส มีไวรัสเป็นร้อยชนิด ที่ทำให้เกิดไข้หวัดได้ ไวรัสเหล่านี้ กระจายฟุ้งอยู่ทั่วไปในอากาศ หรือพื้นดิน หรือเกาะอยู่ตามฝุ่น ยามปกติ เราก็จะสัมผัสกับไวรัสเหล่านี้อยู่บ้าง แต่เนื่องจากปริมาณมีไม่สูง รวมทั้งภูมิต้านทานของร่างกาย และสภาวะแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เราจึงไม่ค่อยเป็นโรคหวัดแต่ช่วงก่อนฝนตก มักจะมีกระแสลมที่แรง ลมเหล่านี้ จะพัดให้ไวรัสให้ฟุ้งกระจายขึ้นมาในอากาศปริมาณมาก หากเราอยู่ในบริเวณนั้น โอกาสที่จะสัมผัสไวรัสในปริมาณมากจึงมีมากขึ้น ดังนั้น พยายามอย่าอยู่ในที่โล่งแจ้งโดยเฉพาะเวลาก่อนฝนตก หรือถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ อาจใช้ผ้าเช็ดหน้าปิดปากปิดจมูก ในช่วงเวลานั้น เพื่อกรองไม่ให้เชื้อโรคเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้โดยง่าย
กรณีที่เราตากฝน การที่ศีรษะเปียกฝน จะมีผลทำให้อุณภูมิที่พื้นผิวของเยื่อบุจมูกลดต่ำลงประมาณ 1-2 องศาเซลเซียส ซึ่งอุณหภูมิระดับนี้ เหมาะสมสำหรับการแบ่งตัวของเชื้อไวรัสที่ตกค้างอยู่ในช่องจมูก ประกอบกับการสัมผัสเชื้อไวรัสปริมาณมากช่วงก่อนฝนตก ก็เลยทำให้มีไวรัสจำนวนมากบริเวณเยื่อบุจมูก ภูมิต้านทานของร่างกาย จึงไม่อาจต้านทานเชื้อเหล่านี้ได้อีกต่อไป ก็เลยเกิดการอักเสบของเยื่อบุจมูก เกิดอาการบวมของเยื่อบุจมูก ทำให้คัดจมูก รวมทั้งเกิดการสร้างสารคัดหลั่งมากขึ้น ซึ่งก็คือน้ำมูก นั่นเอง หากเชื้อไวรัสลุกลามไปที่ลำคอ ก็จะทำให้เกิดคออักเสบตามมาได้
นอกจากศีรษะที่เปียกฝน ที่มีผลต่ออุณหภูมิในจมูกแล้ว อุณหภูมิบริเวณมือและเท้า ก็มีผลด้วยเช่นเดียวกัน การที่รองเท้าเราเปียกน้ำ และต้องแช่อยู่ในนั้นนานๆ ก็มีผลทำให้อุณภูมิในจมูกลดลง นำไปสู่อาการเป็นหวัดได้
วิธีการป้องกันหวัด
- เมื่อมีฝนตก ควรหลบฝนในที่ร่มเสียก่อน รอจนฝนหยุด จึงค่อยเดินทาง- หากศีรษะเปียกฝน ควรรีบเช็ด หรือเป่าให้แห้งโดยเร็ว ถ้าจะให้ดีสระผมไปเลยเพื่อช่วยลดเชื้อไวรัสที่ปะปนมากับน้ำฝนได้
- รีบทำให้ร่างกายอบอุ่น ห่มผ้าหรือดื่มน้ำอุ่น จะช่วยให้เชื้อที่ปะปนเข้ามาสู่ระบบทางเดินหายใจเราเจริญเติบโตได้ยากขึ้น
- อาจแช่เท้าทั้งสองข้างในน้ำอุ่น เพื่อช่วยเปลี่ยนอุณภูมิที่พื้นผิวของจมูก ทำให้ไม่เหมาะต่อการแบ่งตัวของเชื้อโรค
- รับประทานผลไม้ ที่มีวิตามินซีสูงๆ เช่น ส้ม วิตามินซี จะช่วยเสริมสร้างเซลและเนื้อเยื่อที่ถูกทำลายไป ช่วยป้องกันการเป็นหวัดได้
อ้างอิง นพ.สมศักดิ์ หวานกิจเจริญ